Starters dupe van stijging woonlasten

De balans tussen huizenprijzen en de hypotheekrente wordt grotendeels bepaald door de betaalbaarheid van de maandelijkse woonlasten. De krapte op de woningmarkt zorgt voor stijgingen van huizenprijzen. De lage hypotheekrente zorgt voor een redelijke betaalbaarheid van de woonlasten. Zo blijft de woningmarkt nog enigszins in evenwicht, al blijven de woonlasten jaarlijks stijgen. En daar zijn vooral starters de dupe van. Onze makelaar Jan-Hein Schilderman legt uit hoe de kansen op de woningmarkt voor starters afnemen, ondanks vrijstelling van overdrachtsbelasting.

Hogere heffingen

Behalve het precaire evenwicht tussen huizenprijzen en hypotheekrente spelen ook gemeentelijke belastingen een rol in de stijging van woonlasten. Volgens onderzoek van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) worden de gemeentelijke belastingen van 2021 aanzienlijk hoger dan in voorgaande jaren. Woningeigenaren zullen 6,2 procent meer betalen. De afvalstoffenheffing stijgt met 9,1 procent het sterkst, gevolgd door de OZB (5,2 procent). De gemeentelijke woonlasten zijn daarmee meer gestegen dan andere uitgaven. Huishoudens betalen gemiddeld 774 euro per jaar aan gemeentelijke woonlasten zoals onroerende zaakbelasting, rioolheffing en afvalstoffenheffing.

Woonlasten stegen

Jan-Hein: “Naast de stijgingen voor dit jaar zagen we de woonlasten de afgelopen jaren sneller stijgen dan de inkomens. Dat komt vooral door de prijsstijging van 11,6% in 2020 wat de grootste is sinds vijf jaar. Door de rentedalingen in de voorgaande jaren kon de hogere benodigde hypotheek een beetje gecompenseerd worden. Wie jaren geleden een woning kocht zal daar nu niet veel van merken. Maar voor starters komt de betaalbaarheid van een woning nu wel erg onder druk te staan.”

Inkomens bleven achter

“Het afgelopen jaar is de hypotheekrente op hetzelfde niveau geëindigd als in het begin van het jaar. Ondertussen stegen de bruto maandlasten in 2020 gelijk met de huizenprijzen met 11,6%. Maar de inkomens bleven daarbij achter. Omdat die niet meestegen ging de betaalbaarheid van woningen omlaag.”

Starter de klos

“De verminderde betaalbaarheid van woningen pakken voor doorstromers aanzienlijk minder negatief uit dan voor starters. Als je eenmaal in de golf van een prijsstijging zit profiteer je daar alleen maar van. Daarnaast heeft een doorstromer al een deel afgelost waardoor de hypotheek zelfs lager kan worden. En met de overwaarde van het huidige huis kan een doorstromer een hogere prijs bieden dan een starter bij het kopen van een woning. Met de overwaarde kan zelfs een lagere hypotheek bedongen worden.”

Doorstromers merken weinig

“Ook al gaat de doorstromer wel een iets hogere bruto maandlast betalen, deze is nog altijd veel lager dan die van de starter. De grote vraag is nu of de vrijstelling van de overdrachtsbelasting voor starters zal gaan zorgen voor een betere betaalbaarheid voor hun eerste nieuwe woning. Wij hebben daar een hard hoofd in omdat dit soort stimuleringen meestal een prijsopdrijvend effect hebben op de woningmarkt. Voor starters is het nu vooral hopen op een inhaalslag van achtergebleven bouwvolume. We kampen nu met een landelijk tekort van zo’n 320.000 woningen dus er is nog flink wat werk aan de winkel.”

Wat zijn uw kansen op de woningmarkt? Onze experts leggen u graag uit wat uw mogelijkheden zijn voor de aankoop van een woning, zowel voor starters als doorstromers.

Lees ook:
Bieden op een huis. Samen op weg naar de beste prijs
Hypotheekadvies. Onafhankelijk advies voor de hypotheek die bij u past
Onze coronamaatregelen